Tiểu ra máu ở nam là bệnh gì? Biến chứng và cách điều trị

Tiểu ra máu ở nam giới là hiện tượng phổ biến nước tiểu lẫn máu có màu sẫm hoặc nâu. Đây là triệu chứng điển hình của hầu hết các bệnh tiết niệu. Hiện tượng tiểu ra máu ở nam không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, nên được điều trị nguyên nhân gây ra hiện tượng tiểu ra máu ngay khi phát hiện.

I. Tiểu ra máu ở Nam giới là gì?

Tiểu ra máu ở nam giới là một triệu chứng do bệnh lý tiết niệu gây ra. Triệu chứng là nước tiểu đào thải ra khỏi cơ thể màu hồng nhạt hoặc sẫm do hồng cầu lẫn vào. Màu sắc của nước tiểu sẽ phụ thuộc vào loại bệnh gây ra tiểu máu và lượng hồng cầu bên trong nước tiểu.

Tiểu ra máu ở nam giới không phải là một bệnh lý cụ thể mà là một dấu hiệu lâm sàng ở hầu hết các bệnh liên quan đến hệ tiết niệu. Theo quy trình làm việc của hệ tiết niệu, thận – bàng quang và đường niệu đạo là nơi lọc và đào thải nước tiểu ra khỏi cơ thể. Do đó, tiểu ra máu ở nam giới thường là triệu chứng của các bệnh lý liên quan đến 3 cơ quan (thận, bàng quang, niệu đạo).

Có 2 loại tiểu ra máu ở nam giới (tiểu máu vi thế, tiểu máu đại thế).

• Tiểu máu vi thể là tình trạng có hồng cầu trong nước tiểu, nhưng hàm lượng rất nhỏ, không đủ để nhìn thấy bằng mắt thường, lúc này nước tiểu vẫn trong như bình thường. Nó thường được phát hiện khi bệnh nhân làm xét nghiệm nước tiểu. Lưu ý rằng, nước tiểu có một lượng hồng cầu nhỏ là điều rất bình thường, dựa vào một số tiêu chuẩn nhất định, bác sĩ sẽ biết bạn có bị tiểu máu vi thể hay không. Theo thống kê, trung bình có khoảng 8,6% nam giới bị tiểu máu vi thể và tỉ lệ này dao động từ 2,5% đến 13%.
• Tiểu máu đại thể là khi bạn nhận thấy có sự thay đổi rõ ràng về màu sắc nước tiểu, nó có thể có màu hồng, đỏ, hạt dẻ hay thậm chí là màu khói sẫm như cola. Đôi khi, bạn cũng sẽc thấy nước tiểu có các cục máu đông, trông giống như bã cà phê. Theo thống kê, cứ 1000 nam giới lại có 21,8 nam giới bị tiểu máu đại thể.

Phân loại tiểu máu thành 4 nhóm để có thể chẩn đoán được nguyên nhân gây bệnh gồm:

• Tiểu ra máu ít hoặc tiểu ra máu nhiều
• Tiểu ra máu mới (màu hồng nhạt tươi), tiểu ra máu cũ (màu sẫm, đậm). Nếu màu nước tiểu quá đậm có thể được chẩn đoán là đái huyết sắc tố.
• Tiểu máu toàn dòng, tiểu máu dòng cuối
• Tiểu máu đơn thuần hoặc tiểu máu phối hợp các triệu chứng gồm đau buốt, tiểu khó.

Tiểu ra máu không phải là triệu chứng phức tạp gây ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, chất lượng cuộc sống. Triệu chứng có thể được điều trị dứt điểm hoàn toàn khi người bệnh chữa khỏi bệnh gây tiểu ra máu. Tuy nhiên, tiểu ra máu là triệu chứng của một số bệnh lý nguy hiểm. Bởi vậy mà người bệnh cần điều trị bệnh ngay khi phát hiện để giảm nguy cơ xảy ra biến chứng.

II. Nguyên nhân gây tiểu ra máu ở nam giới

Tiểu ra máu ở nam giới là tình trạng tổn thương hoặc xuất huyết ở niêm mạc tiết niệu. Lớp niêm mạc này phân bổ từ thận ra đường tiểu là một lớp lót chứa vô số mạch máu bên trong. Khi niêm mạc ở thận, bàng quang hoặc đường tiểu bị tổn thương và chảy máu – hồng cầu sẽ bị rò rỉ vào nước tiểu và đào thải ra ngoài cơ thể.

2.1 Viêm bàng quang & Nhiễm khuẩn đường tiết niệu

Viêm bàng quang và nhiễm khuẩn đường tiết niệu là tình trạng niêm mạc tại thành bàng quang bị loét do sự tấn công của vi khuẩn. Niêm mạc tại thành bàng quang khi này sẽ bị bào mòn, có thể dẫn đến hiện tượng xuất huyết, gây tiểu ra máu ở nam giới.

Tiểu ra máu ở nam do viêm bàng quang khá dễ chẩn đoán với các triệu chứng lâm sàng.

2.2 Sỏi gai tiết niệu

Sỏi tiết niệu là những khối khoáng chất cứng xuất hiện bên trong bàng quang hoặc thận. Các khối sỏi được tích tụ bởi khoáng chất trong nước tiểu cô đặc kết tinh.

Sỏi, sạn trơn sẽ ít gây tiểu ra máu, nhưng sỏi và sạn có gai sẽ dễ làm trầy xước niêm mạc tại cơ quan tiết niệu. Sỏi có gai khi di chuyển sẽ va chạm với lớp niêm mạc và gây ra chảy máu tiết niệu. Từ đó dẫn đến tiểu ra máu ở nam.

2.3 Chấn thương

Chấn thương đột ngột tại các vị trí thuộc hệ tiết niệu có thể gây đái ra máu ở nam giới.

Các vị trí vùng thận, hông lưng, bàng quang chịu sự va đập hoặc chấn thương đột ngột. Các cơ quan bên trong sẽ bị nứt và chảy máu. Máu lẫn trong nước tiểu là máu từ sự chấn thương. Vì thế, triệu chứng này cũng khá dễ chẩn đoán vì nguyên nhân chấn thương rất dễ nhận diện.

2.4 Bướu & ung thư

U bướu thận hoặc ung thư là bệnh lý nguy hiểm gây tiểu ra máu ở nam giới. Những khối u bướu lành tính hoặc ác tính. Các khối u lành tính sẽ gây tiểu ra máu nhiều, tiềm ẩn những tế bào ác tính gây ung thư.

Ung thư tiết niệu cũng gây tiểu ra máu, tuy nhiên hiện tượng là tiểu rỉ rỉ. Du vậy, tiểu ra máu ở nam do ung thư là triệu chứng báo hiệu triệu chứng nghiêm trọng. Đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt.

2.5 Dị dạng mạch máu

Cơ thể có thể lên đến hàng tỷ mạch máu nhỏ li ti. Sự di dạng mạch máu được biết là có 1 mạch máu bị di dạng, túi phình dẫn đến vỡ mạch máu.

Với trường hợp tiểu ra máu ở nam do nguyên nhân di dạng mạch máu sẽ khó chẩn đoán hơn các nguyên nhân khác. Để có thể chẩn đoán cần làm nhiều xét nghiệm hơn. Dù vậy, dị dạng mạch máu không phải là vấn đề quá nghiêm trọng ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.

2.6 Bệnh nội khoa, nội thận

Các bệnh nội thận như viêm cầu thận cũng có thể gây tiểu ra máu ở nam giới. Điển hình là viêm cầu thận (bệnh khiến thận bị giảm khả năng lọc máu, từ đó làm rò rỉ hồng cầu).

III. Triệu chứng tiểu ra máu ở nam

Triệu chứng tiểu ra máu ở nam sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân của bệnh khởi phát. Nếu chỉ đơn thuần là tiểu ra máu, người bệnh sẽ chỉ nhận thấy nước tiểu có lẫn máu bên trong, ngoài ra sẽ không có triệu chứng nào khác.

Một số triệu chứng đi tiểu ra máu ở nam giới gồm:

• Nước tiểu xuất hiện các cục máu đông
• Tiểu buốt, khó tiểu
• Cơn đau ở vùng lưng, hông, vùng háng bẹn hoặc dương vật

IV. Tiểu ra máu ở nam giới có nguy hiểm không?

Như ta đã nói ở trên, tiểu ra máu có thể do sự chảy máu bất kì bộ phận nào dọc theo đường tiết niệu (gồm thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo), tuyến tiền liệt, bộ phận sinh dục hoặc do một số tình trạng toàn thân.

Trong các nguyên nhân này, có những nguyên nhân được đánh giá là nguy hiểm, có những nguyên nhân không quá nghiêm trọng. Chẳng hạn như:

• Nguyên nhân nguy hiểm, nghiêm trọng: ung thư, nhiễm trùng, chấn thương, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, hẹp khúc nối bể thận,…
• Nguyên nhân ít nghiêm trọng: phì đại tuyến tiền liệt lành tính, sỏi thận hoặc sỏi bàng quang,…
• Nguyên nhân không nghiêm trọng: ăn một số loại thực phẩm, tập thể dục gắng sức, sử dụng một số loại thuốc,…

Tuy nhiên, dù là nguyên nhân nào, bất kì khi nào bạn nhìn thấy có máu trong nước tiểu, bạn cũng không được chủ quan và tình trạng này cần được đánh giá đầy đủ bởi các bác sĩ, ngay cả khi nó tự khỏi.

Ngoài ra, một số nguyên nhân gây tiểu ra máu có thể không nguy hiểm tới tính mạng, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị, bệnh có thể tiến triển và gây ra những biến chứng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh.

☛ Tìm hiểu thêm: Tiểu ra máu có nguy hiểm không?

Cảnh báo: Hãy tìm kiếm chăm sóc y tế ngay lập tức, nếu bạn có các triệu chứng dưới đây:

• Tiểu ra máu sau một chấn thương (chẳng hạn ngã, tai nạn)
• Sốt, buồn nôn, ói mửa, ớn lạnh hoặc đau ở bụng, bên lưng, hông
• Có các cục máu đông trong nước tiểu

V. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người mắc đi tiểu ra máu ở nam giới cần đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện triệu chứng, không nên kéo dài thời gian vì tiểu ra máu ở nam giới là triệu chứng của bệnh tiết niệu và nội thận khác. Những bệnh này nếu không được điều trị kịp thời có thể phát triển thành biến chứng nguy hiểm, tăng cao nguy cơ ung thư cho người bệnh.

VI. Cách chẩn đoán chứng đi tiểu ra máu ở nam

Tiểu ra máu được chẩn đoán chủ yếu bằng xét nghiệm nước tiểu. Đầu tiên bác sĩ sẽ hỏi người bệnh những thông tin bệnh sử và tình trạng sức khỏe cũng như các triệu chứng kèm theo đi đi tiểu ra máu. Từ đó đánh giá, sàng lọc được những nguyên nhân có thể gây tiểu ra máu ở người bệnh.

• Lần đầu tiên bạn thấy máu trong nước tiểu là khi nào?
• Màu sắc nước tiểu là gì?
• Nước tiểu có mùi hôi không?
• Bạn có bị đau khi đi tiểu hoặc các triệu chứng nhiễm trùng khác không?
• Bạn có phải thường xuyên đi tiểu không, có tiểu gấp không?
• Bạn đang dùng thuốc gì?
• Trước đây bạn có bị các vấn đề về tiết niệu, thận, hoặc gần đây có phẫu thuật hay gặp chấn thương gì không?
• Gần đây bạn có ăn các loại thực phẩm như củ cải đường, quả mọng hoặc cây đại hoàng không?

Những cách chẩn đoán cận lâm sàng tiểu ra máu ở nam giới:

• Xét nghiệm nước tiểu
• Cấy nước tiểu để kiểm tra xem có xuất hiện nhiễm trùng và vi khuẩn bên trong nước tiểu không
• Xét nghiệm tế bào nước tiểu: nhằm tìm những tế bào bất thường trong nước tiểu.

Nếu người bệnh có những dấu hiệu của các bệnh khác như thận, tuyến tiền liệt, bàng quang,… Bác sĩ sẽ tiếp tục yêu cầu thực hiện các xét nghiệm:

• Nội soi bàng quang
• Siêu âm thận
• Chụp CT
• Chụp MRI

VII. Cách điều trị đi tiểu ra máu ở nam giới

Cách điều trị đi tiểu ra máu ở nam giới sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và bệnh khởi phát của mỗi triệu chứng ở mỗi bệnh nhân.

 Vì triệu chứng bắt nguồn từ những bệnh tiết niệu nên phương pháp điều trị là điều trị bệnh khởi phát để làm giảm và dứt điểm hiện tượng tiểu ra máu ở nam.

Những cách điều trị tiểu ra máu ở nam thường được áp dụng:

• Thuốc kháng sinh uống nếu người bệnh bị nhiễm trùng tiết niệu hoặc các bệnh STDs
• Dùng sóng xung kích điều trị sỏi nếu người bệnh bị sỏi tiết niệu
• Phẫu thuật bàng quang, thận nếu người bệnh bị những bệnh lý nặng về thận, bàng quang.

VIII. Các biện pháp phòng ngừa tiểu ra máu ở nam giới

Tiểu ra máu ở nam giới được phòng ngừa bằng cách phòng ngừa các nguy cơ mắc bệnh tiết niệu. Những cách này chủ yếu liên quan đến lối sống và điều kiện vệ sinh của môi trường sống.

Chế độ dinh dưỡng không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tiết niệu hoặc tiểu ra máu ở nam giới. Những trường hợp bị nhiễm vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu qua thức ăn. Dù vậy, một chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch cơ thể, giảm rủi ro bị nhiễm trùng.

Một số phương pháp phòng ngừa tiểu ra máu ở nam như:

• Uống nhiều nước
• Giảm ăn mặn trong bữa ăn ngừa sỏi thận
• Hạn chế tối đa nhịn tiểu hoặc đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục.
• Có lối sống lành mạnh, hạn chế hút thuốc, lạm dụng chất kích thích.

Trên đây là những thông tin cơ bản về tình trạng đi tiểu ra máu thường gặp ở nam giới. Mong rằng qua bài viết này, bạn đã cập nhật thêm cho mình những kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân tốt nhất.