Bệnh tiểu không hết là bệnh gì? Nguyên nhân và điều trị

Tiểu không hết là một căn bệnh ảnh hưởng tới cả nam và nữ, nhưng nó xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới, đặc biệt là khi họ già đi. Nguyên nhân của căn bệnh này do đâu và điều trị như thế nào?

I. Bệnh tiểu không hết là gì?

Bệnh tiểu không hết hay đái không hết là tình trạng bàng quang của bạn không trống rỗng hoàn toàn sau khi đi tiểu. Thay vì nước tiểu được truyền hết qua niệu đạo để ra ngoài thì một số vẫn còn đọng lại trong bàng quang. Đôi khi vừa mới đi xong, người bệnh lại có cảm giác muốn đi ngay sau đó.

Tiểu không hết có thể là một vấn đề ngắn hạn hoặc dài hạn và có thể xảy ra đột ngột (cấp tính) hoặc trở nên tồi tệ hơn theo thời gian (mãn tính).

Việc nước tiểu đọng lại trong bàng quang có thể dẫn đến rò rỉ nước tiểu giữa các lần đi tiểu và nhiễm trùng đường tiết niệu. Trong trường hợp nghiêm trọng, nước tiểu có thể chảy ngược về phía thận, gây tổn thương thận.

II. Nguyên nhân của bệnh tiểu không hết

Để tìm được nguyên nhân của bệnh, đầu tiên ta phải hiểu về các cơ quan của hệ tiết niệu và cơ chế hoạt động của chúng.

Tiểu không hết là tình trạng bàng quang không thể tống hết nước tiểu ra ngoài. Tình trạng này có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý đường tiết niệu, bao gồm:

• Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (BPH): Tuyến tiền liệt là một cơ quan nhỏ nằm ở phía dưới bàng quang. Khi tuyến tiền liệt phát triển quá mức, nó có thể chèn ép niệu đạo, gây cản trở dòng nước tiểu.

• Viêm đường tiết niệu: Viêm đường tiết niệu là tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu, bao gồm bàng quang, niệu quản và thận. Viêm đường tiết niệu có thể gây đau, rát khi đi tiểu và đi tiểu nhiều lần.
• Sỏi thận: Sỏi thận là các khối chất rắn hình thành trong thận. Sỏi thận có thể gây đau dữ dội ở lưng hoặc bụng và có thể cản trở dòng nước tiểu.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nhiễm trùng đường tiết niệu là tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu, bao gồm bàng quang, niệu quản và thận. Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây đau, rát khi đi tiểu và đi tiểu nhiều lần.
• Ung thư tuyến tiền liệt: Ung thư tuyến tiền liệt là một loại ung thư bắt đầu ở tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt có thể gây đau, rát khi đi tiểu và đi tiểu nhiều lần.
• Ung thư thận: Ung thư thận là một loại ung thư bắt đầu ở thận. Ung thư thận có thể gây đau, rát khi đi tiểu và đi tiểu nhiều lần.

Ngoài ra, tiểu không hết cũng có thể là do các nguyên nhân khác, chẳng hạn như:

• Táo bón: Táo bón có thể làm tăng áp lực lên bàng quang, khiến nước tiểu khó chảy ra ngoài.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, có thể gây tiểu không hết.
• Chấn thương: Chấn thương bàng quang hoặc niệu đạo có thể gây tiểu không hết.
• Các vấn đề về thần kinh: Các vấn đề về thần kinh, chẳng hạn như đột quỵ hoặc bệnh đa xơ cứng, có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bàng quang.

III. Triệu chứng bệnh tiểu không hết

Các triệu chứng của bệnh tiểu không hết tùy thuộc vào việc bạn đang mắc tiểu không hết cấp tính hay mãn tính.

Triệu chứng tiểu không hết đột ngột (cấp tính):

• Cảm giác khó chịu hoặc đau đớn ở bụng dưới
• Muốn đi tiểu ngay sau khi vừa đi xong
• Cảm giác nước tiểu vẫn còn đọng ở dưới nhưng khó để đi

Các triệu chứng tiểu không hết mãn tính có thể bao gồm:

• Muốn đi tiểu nhiều lần trong ngày
• Đi tiểu khó khăn, căng thẳng khi đi tiểu
• Dòng nước tiểu yếu hoặc gián đoạn
• Cần đi tiểu khẩn cấp nhưng rất ít thành công khi cố gắng đi tiểu
• Cảm thấy buồn tiểu ngay sau khi vừa đi tiểu xong
• Khó chịu nhẹ và liên tục ở bụng dưới, đường tiết niệu
• Cảm thấy bàng quang vẫn chưa trống hoàn toàn sau khi tiểu
• Không cảm nhận được khi bàng quang đầy
• Tiểu đêm nhiều lần

Cùng với đó là một số triệu chứng kèm theo nếu tiểu không hết là dấu hiệu của một vấn đề y tế khác (viêm tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt, sa bàng quang,…)

IV. Chẩn đoán bệnh tiểu không hết

Chẩn đoán tiểu không hết thường dựa trên tiền sử bệnh, khám lâm sàng và các xét nghiệm.

4.1 Tiền sử bệnh

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng của bạn, bao gồm thời gian bắt đầu, tần suất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Bác sĩ cũng sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh của bạn, bao gồm các bệnh lý đường tiết niệu, các vấn đề về thần kinh hoặc các chấn thương ở bàng quang hoặc niệu đạo.

4.2 Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng quát và khám vùng chậu hoặc bụng. Bác sĩ có thể kiểm tra kích thước và hình dạng của bàng quang, cũng như kiểm tra xem niệu đạo có bị tắc nghẽn hay không.

4.3 Các xét nghiệm

Các xét nghiệm có thể được thực hiện để chẩn đoán tiểu không hết, bao gồm:

• Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu có thể giúp phát hiện nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc các vấn đề khác ở bàng quang.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các vấn đề về thận hoặc các vấn đề về hệ thống miễn dịch.
• Siêu âm bàng quang: Siêu âm bàng quang có thể giúp bác sĩ ước tính kích thước của bàng quang và lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang sau khi đi tiểu.
• Đo niệu động học: Đo niệu động học là một xét nghiệm sử dụng các ống nhỏ được đưa vào bàng quang và niệu đạo để đo áp lực và lưu lượng nước tiểu.

Tùy thuộc vào kết quả của các xét nghiệm, bác sĩ có thể chẩn đoán tiểu không hết và xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này.

4.4 Chẩn đoán phân biệt

Tiểu không hết cần được chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, bao gồm:

• Viêm đường tiết niệu
• Sỏi thận
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư thận
• Táo bón
• Sử dụng thuốc
• Chấn thương
• Các vấn đề về thần kinh

V. Điều trị tiểu không ra hết

Cách điều trị tiểu không hết phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Để điều trị bệnh tiểu không hết, một số phương pháp thường được áp dụng là:

• Dẫn lưu bàng quang
• Giãn niệu đạo
• Stent niệu đạo
• Thuốc tuyến tiền liệt
• Phẫu thuật

Điều trị nguyên nhân

Nếu tiểu không hết là do một bệnh lý cơ bản, việc điều trị nguyên nhân có thể giúp cải thiện các triệu chứng của tiểu không hết. Ví dụ, nếu tiểu không hết là do tăng sản lành tính tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể chỉ định thuốc chẹn alpha hoặc phẫu thuật để giảm kích thước tuyến tiền liệt.

Thuốc

Một số loại thuốc có thể giúp cải thiện các triệu chứng của tiểu không hết, bao gồm:

• Thuốc chẹn alpha: Thuốc này giúp thư giãn cơ vòng niệu đạo, giúp nước tiểu chảy ra dễ dàng hơn.
• Thuốc ức chế 5-alpha-reductase: Thuốc này giúp giảm kích thước của tuyến tiền liệt.
• Thuốc lợi tiểu: Thuốc này giúp giảm lượng nước dư thừa trong cơ thể, có thể giúp giảm áp lực lên bàng quang.

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được chỉ định nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc nếu tiểu không hết là do một tình trạng nghiêm trọng, chẳng hạn như sỏi thận hoặc ung thư tuyến tiền liệt. Các loại phẫu thuật có thể được sử dụng để điều trị tiểu không hết bao gồm:

• Mở tuyến tiền liệt: Đây là phương pháp phẫu thuật truyền thống, trong đó bác sĩ thực hiện một vết rạch ở bụng dưới để tiếp cận tuyến tiền liệt.
• Mở tuyến tiền liệt nội soi: Đây là phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn hơn, trong đó bác sĩ sử dụng một ống nhỏ có gắn camera và dụng cụ phẫu thuật để tiếp cận tuyến tiền liệt.
• Tán sỏi tuyến tiền liệt bằng sóng siêu âm: Đây là phương pháp không xâm lấn, trong đó bác sĩ sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ các mô tuyến tiền liệt dư thừa.

Thay đổi lối sống

Một số thay đổi lối sống có thể giúp cải thiện các triệu chứng của tiểu không hết, bao gồm:

• Giảm cân: Thừa cân hoặc béo phì có thể gây áp lực lên bàng quang, khiến nước tiểu khó chảy ra ngoài.
• Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp ngăn ngừa táo bón, từ đó giảm áp lực lên bàng quang.
• Tránh uống rượu bia và các chất kích thích: Rượu bia và các chất kích thích có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của tiểu không hết.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chức năng bàng quang.

Tiểu không hết là căn bệnh phổ biến ở cả nam và nữ, bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Để điều trị hiệu quả, cần tìm được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh. Nếu gặp các triệu chứng bất thường, bệnh nhân nên tới các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa tiết niệu để được khám, chẩn đoán và điều trị. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc hay nghe theo những lời khuyên vô căn cứ.