Phì đại tuyến tiền liệt lành tính: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính là vấn đề tuyến tiền liệt phổ biến nhất đối với nam giới trên 50 tuổi. Theo ước tính, năm 2010 có đến 14 triệu nam giới gặp các triệu chứng đường tiết niệu liên quan đến phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Vậy, phì đại tuyến tiền liệt lành tính là gì, nguyên nhân do đâu và điều trị thế nào?

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính là gì?

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính là tình trạng mà mô tuyến tiền liệt phát triển quá mức, khiến kích thước của tuyến tiền liệt tăng lên, chèn ép vào niệu đạo, bàng quang; gây ra nhiều triệu chứng tiết niệu.

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính không phải là bệnh ung thư và có thể điều trị được. Hiện tượng này được coi như một phần tự nhiên của lão hóa.

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt lành tính, tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Triệu chứng

Mỗi người lại có triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính khác nhau, nhưng đa phần chúng đều có xu hướng tệ đi theo thời gian.

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của phì đại tuyến tiền liệt lành tính là:

• Thường xuyên rơi vào tình trạng buồn tiểu khẩn cấp
• Tiểu đêm
• Khó tiểu
• Dòng nước tiểu yếu
• Tiểu ngắt quãng
• Tiểu rắt
• vv

Các triệu chứng ít phổ biến:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Mất khả năng đi tiểu
• Tiểu ra máu
• vv

Tuy nhiên, các triệu chứng này đôi khi cũng là dấu hiệu thể hiện của một vấn đề y tế khác, chẳng hạn như: nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, sẹo ở cổ bàng quang (là kết quả của một cuộc phẫu thuật), ung thư tuyến tiền liệt hoặc bàng quang.

Kích thước tuyến tiền liệt không thể hiện sự nghiêm trọng của bệnh. Bởi nhiều người chỉ có tuyến tiền liệt hơi to nhưng lại có nhiều triệu chứng đáng kể, trong khi có những người có tuyến tiền liệt rất to nhưng chỉ có các triệu chứng tiết niệu nhẹ.

Nguyên nhân

Đàn ông trải qua hai lần tăng kích thước của tuyến tiền liệt. Lần thứ nhất là ở tuổi dậy thì, tuyến tiền liệt đạt kích thước bình thường bằng một quả óc chó. Lần thứ hai là sau tuổi 25, tuyến tiền liệt bắt đầu phát triển trở lại, tăng dần về kích thước; cho đến tuổi 50 trở đi, ở một số người, sự gia tăng này phát triển thành phì đại tuyến tiền liệt.

Cho đến nay, nguyên nhân của phì đại tuyến tiền liệt lành tính vẫn chưa thực sự được biết tới một cách rõ ràng. Tuy nhiên, có một số giả thuyết cho rằng nó liên quan đến sự thay đổi hormone giới tính nam, đi kèm với lão hóa và tiền sử bệnh của gia đình.

Sự thay đổi hormone giới tính nam

Vai trò của Androgen. Androgen là một nhóm các hormone sinh dục ở nam giới, trong đó testoterone là androgen chính. Nó hiện diện ở mức cao và đóng nhiều vai trò quan trọng trong hoạt động sinh sản cũng như tạo nên những đặc điểm của người nam.

Trong cơ thể đàn ông, 95% testoterone được sản xuất ở tinh hoàn, sau đó, nó được men 5α-Reductase chuyển  hóa thành Dihydrotestosteron (DHT). DHT chính là hormone kích thích sự tăng trưởng lành tính của tuyến tiền liệt.

Vai trò của Estrogen. Estrogen là một hormone nữ nhưng nó cũng được sản xuất một lượng nhỏ ở đàn ông. Estrogen hiệp đồng với androgen kích thích trực tiếp sự phì đại của tuyến tiền liệt. Tỉ lệ testoterone/estradiol (estrogen) sẽ giám sát sự phì đại của tuyến tiền liệt.

Ngoài Androgen và estrogen, một số hormone khác cũng được cho là đóng vai trò bệnh sinh của phì đại tuyến tiền liệt lành tính là: hormone prolactin, hormone kích thích tuyến sinh dục (LH), vv.

Sự lão hóa

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện và chứng minh rằng, phì đại tuyến tiền liệt lành tính hiếm khi xảy ra ở nam giới dưới 40 tuổi; khoảng 1/3 nam giới 60 và khoảng 1/2 nam giới trên 80 tuổi bị các triệu chứng từ trung bình đến nặng. Cho nên, phì đại tuyến tiền liệt lành tính được coi như là một phần của lão hóa.

Tiền sử gia đình

Nếu cha hoặc anh trai của bạn có vấn đề về tuyến tiền liệt, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc phì đại tuyến tiền liệt lành tính hơn những người khác.

Sử dụng thuốc

Các nghiên cứu cho thấy việc sử dụng một số loại thuốc (như thuốc chẹn beta), có thể làm tăng nguy cơ mắc phì đại tuyến tiền liệt lành tính

Lối sống

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Dân tộc

Đàn ông da đen và da trắng thường có nguy cơ mắc phì đại tuyến tiền liệt lành tính cao hơn đàn ông châu Á.

Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân trên, một số yếu tố kích thích thường xuyên như tiểu tiện, xuất tinh, viêm nhiễm cũng được cho là đóng một vai trò gây ra phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính có nguy hiểm không?

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính không phải là một căn bệnh quá nguy hiểm, bởi:

• Đây không phải là căn bệnh ung thư
• Có thể điều trị được
• Phần lớn đàn ông trên 50 tuổi đều gặp hiện tượng này

Tuy nhiên, nếu không điều trị, các triệu chứng sẽ có xu hướng xấu dần đi và có thể gây ra một số biến chứng như:

• Bí tiểu cấp tính
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Tiểu ra máu
• Sỏi bàng quang
• Xơ hóa thành bàng quang
• Tổn thương thận
• Tiểu không tự chủ
• Rối loạn cương dương
• vv

Bài viết chi tiết: Phì đại tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?

Chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt lành tính

Kiểm tra triệu chứng

Đầu tiên bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn: Bạn đã mắc chúng trong bao lâu, chúng có trở nên tồi tệ hơn theo thời gian không và ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống của bạn như thế nào, vv. Bác sĩ cũng sẽ hỏi các thói quen hằng ngày của bạn và kiểm tra một số vấn đề bệnh tật khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hay các loại thuốc bạn đang sử dụng.

Sau đó, bạn sẽ được tiến hành khám trực tràng để bác sĩ ước tính kích thước và hình dạng tuyến tiền liệt của bạn

Xét nghiệm kiểm tra

Ngoài kiểm tra các triệu chứng, bạn cũng có thể cần làm một số xét nghiệm, kiểm tra khác:

• Nội soi bàng quang
• Xét nghiệm nước tiểu
• Sinh thiết tuyến tiền liệt
• Xét nghiệm niệu động
• Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA)
• Nội soi hoặc chụp cắt lớp tĩnh mạch
• vv

Việc thực hiện các xét nghiệm, kiểm tra nào là do sự chỉ định của bác sĩ.

Điều trị

Lựa chọn điều trị  phì đại tuyến tiền liệt lành tính gồm:

• Thay đổi lối sống
• Thuốc
• Thủ tục xâm lấn tối thiểu
• Phẫu thuật xâm lấn

Bác sĩ sau khi thăm khám, chẩn đoán sẽ dựa vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, sự ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống hằng ngày để ra quyết định điều trị.

Thông thường, nếu các triệu chứng ở mức độ nhẹ, bệnh nhân chỉ cần thay đổi lối sống và một số thói quen trong việc đi tiểu. Nếu các triệu chứng ở mức độ nặng hơn, có thể dùng thuốc. Nếu bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày và đã có biến chứng, cần xem xét làm các thủ tục hoặc phẫu thuật.

Thay đổi lối sống

Một số lời khuyên trong thay đổi lối sống để hạn chế các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt lành tính đó là:

• Giữ cân nặng khỏe mạnh
• Tập thể dục thường xuyên
• Thực hiện các bài tập kegel
• Luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ
• Chú ý trong việc sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ là lợi tiểu hoặc thuốc lợi tiểu
• Xây dựng chế độ ăn uống thân thiện với tuyến tiền liệt (ăn nhiều rau xanh và chất xơ; tăng cường bổ sung axit béo omega-3, beta-carotene, lutein và zeaxanthin, isoflavone, beta-sitosterol; hạn chế các loại thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, chất béo bão hòa)

Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên thay đổi một số thói quen trong việc đi vệ sinh của bản thân:

• Hạn chế uống cà phê, trà, các loại nước ngọt có gas (vì loại đồ uống này có thể hoạt động như chất lợi tiểu)
• Không uống nhiều nước trong khoảng 3 giờ trước khi đi ngủ
• Đi vệ sinh trước khi ra khỏi nhà
• Huấn luyện bàng quang bằng cách lên lịch đi tiểu vào những giờ cố định trong ngày
• Thực hiện kỹ thuật Double voiding, bằng cách: sau khi đi tiểu hãy ra khỏi nhà vệ sinh như bình thường, sau 1-2 quay trở lại và cố gắng đi tiểu thêm một lần nữa.

Tìm hiểu bài viết chi tiết: Chăm sóc bệnh nhân u xơ (phì đại) tuyến tiền liệt tại nhà

Thuốc

Một số loại thuốc thường được kê để ngăn chặn hoặc làm giảm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt lành tính là:

• Thuốc chẹn alpha: Có khả nưang làm giãn cơ trơn của tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, từ đó cải thiện lưu lượng nước tiểu
• Thuốc ức chế men khử 5-alpha. Thuốc giúp ngăn chặn sản xuất hormone DHT – hormone tích tụ trong tuyến tiền liệt và gây ra sự phát triển của tuyến tiền liệt.
• Thuốc kết hợp. Việc sử dụng kết hợp các loại thuốc với nhau mang lại hiệu quả điều trị tốt hơn nhưng cũng gây ra nhiều tác dụng phụ hơn.
• Thuốc ức chế phosphodiesterase-5. Thuốc thường được kê để điều trị rối loạn cương dương. Nhưng Tadalafil (Cialis) có thể làm giảm các triệu chứng đường tiết niệu dưới và là thuốc duy nhất trong nhóm thuốc này được FDA phê chuẩn để điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Việc điều trị bằng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ, từ nhẹ đến nặng. Có thể kể đến là:

• Suy giảm ham muốn tình dục
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu khi đứng dậy đột ngột
• Gặp vấn đề về xuất tinh
• Phát ban
• Ngứa
• Khó thở
• Đau ngực
• Tim đập nhanh, dồn dập, không đều
• Đau ngực
• Sưng mắt, mặt, lưỡi, môi, cổ họng, cánh tay, bàn tay, bàn chân, mắt cá chân hoặc chân dưới
• Khó thở hoặc khó nuốt
• Giảm hoặc mất thính lực đột ngột
• Đau ngực, chóng mặt hoặc buồn nôn khi hoạt động tình dục

Thủ tục xâm lấn tối thiểu

Có một số thủ tục xâm lấn tối thiểu đã được phát triển để làm giảm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt lành tính, khi việc sử dụng thuốc không còn hiệu quả nữa. Một số thủ tục thường được chỉ định đó là:

• Trị liệu bằng hơi nước (CWVA, Rezum)
• Liệu pháp vi sóng transurethral (TUMT)
• Đặt ống thông
• Cắt bỏ kim xuyên sọ (TUNA)
• Can thiệp nội mạch (nút động mạch tuyến tiền liệt)

Một số biến chứng có thể gặp phải sau làm thủ tục xâm lấn tối thiểu là:

• Nhiễm trùng đường tiểu
• Đi tiểu đau
• Khó tiểu
• Muốn đi tiểu khẩn cấp
• Tiểu không tự chủ
• Tiểu ra máu
• Rối loạn chức năng tình dục
• Viêm tuyến tiền liệt

Hầu hết các biến chứng này biến mất trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Các thủ tục xâm lấn tối thiểu ít có biến chứng hơn phương pháp phẫu thuật xâm lấn.

Phẫu thuật

Để điều trị lâu dài bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính, bác sĩ có thể khuyên bạn nên cắt bỏ mô tuyến tiền liệt bị u xơ hoặc cắt bỏ tuyến tiền liệt để mở rộng niệu đạo. Phẫu thuật thường được khuyên thực hiện khi:

• Thuốc và các thủ tục xâm lấn tối thiểu là không hiệu quả
• Các triệu chứng đặc biệt khó chịu hoặc nghiêm trọng
• Xuất hiện các biến chứng

Một số phẫu thuật được thực hiện để cắt bỏ mô phì đại tuyến tiền liệt lành tính là:

• Cắt bỏ tuyến tiền liệt (TURP)
• Rạch tuyến tiền liệt thông qua niệu đạo (TUIP)
• Phẫu thuật bằng tia laser
• Phẫu thuật mổ mở tuyến tiền liệt (phẫu thuật mở)

Các biến chứng có thể gặp phải sau phẫu thuật là:

• Gặp vấn đề tiểu tiện
• Tiểu không tự chủ
• Gặp vấn đề về chảy máu và đông máu
• Để lại sẹo lớn
• Rối loạn chức năng tình dục
• Các vấn đề tiết niệu tái phát trỏe lại
• Tiểu không tự chủ
• Nhiễm trùng vết mổ
• vv

Tìm hiểu chi tiết: Mổ u xơ  (phì đại) tuyến tiền liệt – Những điều cần biết

Phòng ngừa tái phát phì đại tuyến tiền liệt lành tính

Sau điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính, bệnh nhân nên tiếp tục định kì đi kiểm tra mỗi năm một lần để phát hiện  sớm các triệu chứng bất thường và xử lý kịp thời.

Cùng với đó, bạn vẫn cần duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, một lối sống khoa học và sử dụng thêm một số sản phẩm hỗ trợ nếu có điều kiện.

Vương Bảo chứa thành phần Náng hoa trắng cùng với sự kết hợp của Cao Hải trung kim, Cao Rau tàu bay và Cao Nam sài hồ, có tác dụng rất tốt trong việc:

• Hỗ trợ làm giảm kích thước và hạn chế sự phát triển của phì đại tuyến tiền liệt lành tính
• Cải thiện các rối loạn tiểu tiện ở nam giới có phì đại tuyến tiền liệt lành tính

Là sản phẩm đã có mặt hơn 5 năm trên thị trường và nhận được sự hài lòng từ 93,5% khách hàng, Vương Bảo vẫn đang dần từng bước khẳng định thêm công dụng được Bộ Y tế – Cục An toàn thực phẩm cấp phép. (Xem thông tin: TẠI ĐÂY)

Năm 2019, bệnh viện Y học cổ truyền TW cũng đã công bố Nghiên cứu lâm sàng đánh giá hiệu quả của Vương Bảo đối với người bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính, cụ thể: Nhóm dùng Vương Bảo kết hợp với Xatral có tác dụng giảm kích thước tuyến tiền liệt tốt hơn nhóm chỉ dùng Xatral đơn thuần (Xem công bố nghiên cứu: TẠI ĐÂY)

Để mua sản phẩm Vương Bảo bằng cách đặt hàng online trực tiếp từ công ty, BẤM VÀO ĐÂY

Tìm điểm bán Vương Bảo nhanh nhất TẠI ĐÂY

Tổng kết

Phì đại tuyến tiền liệt lành tính là sự tăng trưởng kích thước tự nhiên của tuyến tiền liệt và nó không dẫn đến ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, bệnh có thể gây ra một số biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống, vì thế bệnh nhân vẫn cần tiến hành điều trị.

Một số phương pháp điều trị có sẵn là: Thay đổi lối sống, thuốc, thủ tục xâm lấn tối thiểu, phẫu thuật. Sau khi đánh giá tình hình bệnh của bạn, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp.

Nếu cần được tư vấn về bệnh phì đại tuyến tiền liệt, bạn có thể gọi tới số tổng đài miễn cước 1800 1258 để được các chuyên gia giải đáp và hỗ trợ thêm.